تفاوت ضدآفتاب‌های فیزیکی و شیمیایی

پوست، اولین و بزرگ‌ترین سد دفاعی بدن در برابر محیط بیرونی است. این عضو حساس نه‌تنها زیبایی چهره ما را شکل می‌دهد، بلکه نقش مهمی در حفظ سلامت عمومی دارد. یکی از اصلی‌ترین دشمنان پوست، اشعه‌ی فرابنفش خورشید (UV) است؛ اشعه‌ای که می‌تواند از بین برودن خاصیت ارتجاعی، ایجاد لک، چروک و حتی افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست شود.
اینجاست که استفاده‌ی روزانه از ضدآفتاب به عنوان یک ضرورت مطرح می‌شود، نه فقط یک انتخاب زیبایی. اما سؤال مهمی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید این است: تفاوت ضدآفتاب‌های فیزیکی و شیمیایی چیست و کدام‌یک برای پوست من مناسب‌تر است؟

ضدآفتاب فیزیکی چیست؟

ضدآفتاب‌های فیزیکی که با نام معدنی هم شناخته می‌شوند، با ایجاد یک لایه محافظ روی سطح پوست، همانند سپری فیزیکی عمل می‌کنند. این نوع ضدآفتاب‌ها حاوی موادی مانند زینک اکساید (Zinc Oxide) و تیتانیوم دی‌اکساید (Titanium Dioxide) هستند که نور خورشید را منعکس و پراکنده می‌سازند.
به زبان ساده، وقتی ضدآفتاب فیزیکی روی پوست می‌زنید، در واقع مانعی ایجاد می‌کنید که اجازه نمی‌دهد اشعه‌ی مضر خورشید به سلول‌های پوستی نفوذ کند.

از ویژگی‌های مهم این نوع ضدآفتاب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بلافاصله پس از استفاده اثر خود را آغاز می‌کند.
• احتمال تحریک و حساسیت پوستی در آن بسیار پایین است.
• برای پوست‌های خشک و حساس گزینه‌ای ایده‌آل به شمار می‌آید.

با این حال، ضدآفتاب‌های فیزیکی معمولاً بافت سنگین‌تری دارند و ممکن است هاله‌ی سفیدی روی پوست باقی بگذارند، به‌ویژه روی پوست‌های تیره‌تر. با پیشرفت فرمولاسیون‌های جدید، امروزه بسیاری از برندها تلاش کرده‌اند این مشکل را برطرف کنند.

برای جلوگیری از لک، چروک و پیری زودرس، باید بدانید اهمیت استفاده از کرم ضدآفتاب در تمام فصول سال چیزی نیست که بتوان آن را نادیده گرفت.

ضدآفتاب شیمیایی چیست؟

ضدآفتاب‌های شیمیایی با مکانیزمی متفاوت از نوع فیزیکی عمل می‌کنند. در این نوع محصولات، ترکیبات فعال، اشعه‌ی مضر خورشید را جذب کرده و آن را به گرما تبدیل می‌کنند تا از آسیب به پوست جلوگیری شود.

ضدآفتاب‌های شیمیایی معمولاً دارای بافتی سبک‌تر و روان‌تر هستند، به‌سرعت جذب پوست می‌شوند و اثری سفید یا چرب روی صورت باقی نمی‌گذارند. به همین دلیل برای افرادی که تمایل دارند ضدآفتاب‌شان زیر آرایش استفاده شود، گزینه‌ی مناسبی هستند.

اما باید توجه داشت که این نوع ضدآفتاب‌ها برای فعال شدن نیاز دارند حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض نور خورشید استفاده شوند تا ترکیباتشان به‌طور کامل روی پوست تثبیت شود.
همچنین در برخی پوست‌های بسیار حساس، ممکن است باعث احساس سوزش یا قرمزی شوند.

مقایسه فیزیکی و شیمیایی

در جدول زیر تفاوت‌های اصلی این دو نوع ضدآفتاب را می‌بینید:

مزایا و معایب هر کدام

مزایای ضدآفتاب فیزیکی

• ایجاد محافظت فوری پس از استفاده
• تحمل بالا در پوست‌های حساس
• کاهش احتمال بروز آلرژی یا تحریک
• محافظت پایدارتر در برابر اشعه‌های UVA و UVB

معایب ضدآفتاب فیزیکی

• ممکن است سفیدک روی پوست بر جای بگذارد.
• بافت آن ممکن است برای پوست‌های چرب سنگین به نظر برسد.
• در صورت تعریق یا تماس با آب باید زودتر تمدید شود.

مزایای ضدآفتاب شیمیایی

• بافت نرم و قابل جذب سریع
• مناسب برای افرادی که از آرایش استفاده می‌کنند
• فاقد لایه سفید و قابل استفاده برای انواع رنگ پوست

معایب ضدآفتاب شیمیایی

• احتمال تحریک در پوست‌های فوق‌العاده حساس
• نیاز به زمان برای فعال شدن پس از مصرف
• کاهش اثر محافظتی در تماس زیاد با آب یا تعریق

کدام برای شما بهتر است؟

انتخاب بین ضدآفتاب فیزیکی و شیمیایی بستگی به نوع پوست، سبک زندگی و ترجیحات شخصی شما دارد.

• اگر پوست حساسی دارید، ضدآفتاب‌های فیزیکی معمولاً گزینه‌ی امن‌تری هستند.
• اگر پوست‌تان چرب است یا می‌خواهید ضدآفتابتان سبک و شفاف باشد، نوع شیمیایی برای شما مناسب‌تر است.
• اگر زمان زیادی در فضای باز می‌گذرانید یا تعریق بالایی دارید، ضدآفتاب‌های مقاوم در برابر آب (چه فیزیکی چه شیمیایی) انتخاب ایده‌آل‌تری هستند.

همچنین بسیاری از برندهای معتبر امروزه محصولات ترکیبی تولید می‌کنند که از مزایای هر دو نوع بهره می‌برند؛ یعنی هم از فیلترهای فیزیکی و هم از فیلترهای شیمیایی استفاده می‌کنند تا محافظتی کامل و متعادل ارائه دهند.

نکات طلایی استفاده از ضدآفتاب

• هر روز حتی در روزهای ابری ضدآفتاب بزنید:

اشعه‌های UVA از ابر و شیشه عبور می‌کنند و در هر شرایطی به پوست آسیب می‌زنند.

• مقدار کافی مصرف کنید:

مقدار کم ضدآفتاب، محافظت کامل ایجاد نمی‌کند. معمولاً برای صورت باید حدود دو بند انگشت از محصول استفاده شود.

• ضدآفتاب را تمدید کنید:

هر دو تا سه ساعت یک‌بار، یا پس از شنا و تعریق زیاد، لازم است ضدآفتاب تجدید شود.

• فرمولاسیون مناسب پوست خود را انتخاب کنید:

اگر پوست خشک دارید، نوع کرمی و مرطوب‌کننده؛ اگر چرب هستید، نوع فاقد چربی (Oil Free) انتخاب کنید.

• فراموش نکنید:

ضدآفتاب باید آخرین مرحله‌ی مراقبت پوست و پیش از آرایش باشد.

تفاوت ضدآفتاب‌های فیزیکی و شیمیایی، در واقع تفاوت دو مسیر برای رسیدن به یک هدف مشترک است: محافظت از پوست در برابر اشعه‌های مضر خورشید.
ضدآفتاب فیزیکی با بازتاب نور و ضدآفتاب شیمیایی با جذب اشعه عمل می‌کند؛ اما هر دو در صورتی مؤثر خواهند بود که به‌طور منظم، با مقدار کافی و در تمام روزهای سال استفاده شوند.

اگر به سلامت پوست خود اهمیت می‌دهید، اجازه ندهید عدد SPF یا نوع فیلتر باعث سردرگمی شود. مهم‌ترین اصل، استمرار در استفاده‌ی روزانه از ضدآفتاب است.